Gestasyonel diabetes mellitus nedir?
Gestasyonel diabetes mellitus (GDM), plasentanın ürettiği bir hormonun vücudun insülini etkili bir şekilde kullanmasını engellediği bir durumdur. Glikoz, hücreler tarafından emilmek yerine kanda birikir.
Tip 1 diyabetin aksine, gebelik diyabeti, insülin eksikliğinden değil, gebelik sırasında üretilen ve insülini daha az etkili hale getiren diğer hormonlardan kaynaklanır, bu durum insülin direnci olarak adlandırılır. Gestasyonel diyabetik semptomlar doğumdan sonra kaybolur.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki tüm hamile kadınların yaklaşık yüzde 3 ila 8’ine gebelik diyabeti teşhisi konmuştur.
Gestasyonel şeker hastalığına ne sebep olur?
GDM’nin nedeni bilinmemekle birlikte, durumun neden oluştuğuna dair bazı teoriler vardır.
Plasenta, büyüyen bir fetüse besinler ve su sağlar ve ayrıca hamileliği sürdürmek için çeşitli hormonlar üretir. Bu hormonlardan bazıları (östrojen, kortizol ve insan plasental laktojeni) insülin üzerinde bloke edici bir etkiye sahip olabilir. Buna kontra-insülin etkisi denir ve genellikle gebeliğin yaklaşık 20 ila 24. haftasında başlar.
Plasenta büyüdükçe, bu hormonlardan daha fazlası üretilir ve insülin direnci riski artar. Normalde pankreas, insülin direncinin üstesinden gelmek için ek insülin üretebilir, ancak insülin üretimi plasental hormonların etkisinin üstesinden gelmek için yeterli olmadığında, gebelik diyabeti ortaya çıkar.
Yüksek tansiyon belirtileri-Yüksek tansiyon tedavisi
Gestasyonel diabetes mellitus ile ilişkili risk faktörleri nelerdir?
Herhangi bir kadın hamilelik sırasında GDM geliştirebilse de, riski artırabilecek bazı faktörler şunları içerir:
- Aşırı kilo veya obezite
- Ailede diyabet öyküsü
- Daha önce 9 pound’un üzerindeki bir bebeği doğum yapmış olmak
- Yaş (25 yaşından büyük kadınlar, genç kadınlara göre gestasyonel diyabet geliştirme riski daha yüksektir)
- Irk (Afrikalı-Amerikalı, Kızılderili, Asyalı Amerikalı, Hispanik veya Latin veya Pasifik Adalı kadınlar daha yüksek risk altındadır)
- Bozulmuş glukoz toleransı olarak da bilinen prediyabet
İdrarda artmış glikoz genellikle risk faktörleri listesine dahil edilse de, GDM için güvenilir bir gösterge olduğuna inanılmamaktadır.
Gestasyonel diabetes mellitus nasıl teşhis edilir?
Amerikan Diyabet Derneği, diyabet risk faktörleri olan kadınlarda ilk doğum öncesi ziyarette tanı konulmamış tip 2 diyabet taramasını önermektedir. Diyabeti olmadığı bilinmeyen hamile kadınlarda GDM testi 24-28. Gebelik haftalarında yapılmalıdır.
Ek olarak, GDM teşhisi konmuş kadınlar postpartum 6 ila 12 hafta kalıcı diyabet açısından taranmalıdır. Ayrıca GDM geçmişi olan kadınların en az üç yılda bir hayat boyu diyabet veya prediyabet gelişimi açısından taramadan geçmesi önerilir.
Gestasyonel diabetes mellitus tedavisi
Gestasyonel diyabet için özel tedavi, aşağıdakilere göre doktorunuz tarafından belirlenecektir:
- Yaşınız, genel sağlığınız ve tıbbi geçmişiniz
- Hastalığın kapsamı
- Belirli ilaçlara, prosedürlere veya tedavilere toleransınız
- Hastalığın seyri için beklentiler
- Fikriniz veya tercihiniz
Gestasyonel diyabet tedavisi, kan şekeri seviyelerini normal aralıkta tutmaya odaklanır. Tedavi şunları içerebilir:
- Özel diyet
- Egzersiz yapmak
- Günlük kan şekeri izleme
- İnsülin enjeksiyonları
Bebek için olası komplikasyonlar
Tip 1 diyabetin aksine, gebelik diyabeti genellikle doğum kusurlarına neden olmak için çok geç ortaya çıkar. Doğum kusurları genellikle gebeliğin ilk üç ayında (13. haftadan önce) ortaya çıkar. Plasentanın ürettiği kontra-insülin hormonlarından kaynaklanan insülin direnci genellikle yaklaşık 24. haftaya kadar ortaya çıkmaz. Gestasyonel diabetes mellituslu kadınlar genellikle kritik ilk trimesterde normal kan şekeri seviyelerine sahiptir.
GDM’nin komplikasyonları genellikle yönetilebilir ve önlenebilir. Önlemenin anahtarı, diyabet teşhisi konulur konulmaz kan şekeri seviyelerinin dikkatli bir şekilde kontrol edilmesidir.
Gestasyonel diyabetli annelerin bebekleri, düşük serum kalsiyum ve düşük serum magnezyum seviyeleri gibi çeşitli kimyasal dengesizliklere karşı savunmasızdır, ancak genel olarak, gestasyonel diyabetin iki ana sorunu vardır: makrozomi ve hipoglisemi:
- Makrozomi . Makrozomi, normalden oldukça büyük olan bir bebeği ifade eder. Fetüsün aldığı tüm besinler doğrudan annenin kanından gelir. Anne kanında çok fazla glikoz varsa, fetüsün pankreası yüksek glikoz seviyelerini algılar ve bu glikozu kullanmak için daha fazla insülin üretir. Fetüs, fazla glikozu yağa dönüştürür. Annenin gebelik diyabeti olsa bile, fetüs ihtiyaç duyduğu tüm insülini üretebilir. Anneden gelen yüksek kan şekeri seviyeleri ile fetustaki yüksek insülin seviyelerinin kombinasyonu, fetüsün aşırı derecede büyümesine neden olan büyük miktarda yağ birikimine neden olur.
- Hipoglisemi . Hipoglisemi, doğumdan hemen sonra bebekte düşük kan şekerini ifade eder. Bu sorun, annenin kan şekeri seviyeleri sürekli olarak yüksekse, fetüsün dolaşımında yüksek düzeyde insülin olmasına neden olur. Doğumdan sonra bebeğin insülin seviyesi yüksek olmaya devam eder, ancak artık annesinden alınan yüksek şeker seviyesine sahip değildir, bu da yenidoğanın kan şekeri seviyesinin çok düşmesine neden olur. Bebeğin kan şekeri seviyesi doğumdan sonra kontrol edilir ve eğer seviye çok düşükse damardan bebeğe şeker verilmesi gerekebilir.
Doğum sırasında kan şekeri çok yakından izlenir. Doğumdan sonra bebeğin kan şekerinin aşırı derecede düşmesini önlemek için annenin kan şekerini normal aralıkta tutmak için insülin verilebilir.